دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات تغذیه دام و طیور، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
راهبرد‌های خروج از بحران خوراک دام و طیور، در سه دوره کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت قابل تعریف است. راهکارهای کوتاهمدت، شامل رفع بحران اقلام پرمصرف خوراک دام(ذرت و سویا)، با توجه به دام هدف است. در زمینه دام(کوچک و بزرگ) با تکیه بر مواردی شامل: اولویت‌‌دهی در مصرف کنجاله در گاوهای پرشیر یا تازه‌زا به جای دامهای کمشیر و یا گوسفند، استفاده از خوراک پروتئینی مبتنی بر کود مرغی، استفاده حداکثری از اوره در خوراک دامهای مستعد، سیاستگذاری در امر واردات و تأکید بر کیفیت و تنوع در اقلام وارداتی، میتوان بحران کمبود سویا را کاهش داد. از آنجایی که ذرت بهعنوان منبع اصلی انرژی در تغذیه دام و طیور مطرح است، لذا کاهش فشار بر مصرف ذرت در دام، با تکیه بر راهکارهای: کاهش ضایعات در اقلام منابع انرژی(ذرت و جو) تولیدی در کشور، با کاهش دفع آن در فضولات دامی و نظارت دقیق بر ذرت وارداتی، میسر است. راهبرد‌های میانمدت هزینهبر هستند، لذا جهت قدم گذاشتن در این مسیر، تامین کافی منابع مالی جایگاه ویژهای دارد. از جمله این راهکارها میتوان به توجه ویژه به کارخانجات خوراک دام و طیور(نوسازی و بهسازی) اشاره نمود. راهکارهای بلندمدت نیز، مانند راهکارهای میانمدت، هزینهبر هستند که این موضوع، حتما باید مورد توجه قرار گیرد. نیز در این باره میتوان به: توجه ویژه به فرآیند مکانیزاسیون در اقلام عمده بقایای زراعی، توجه به بهبود بهره‌وری در واحدهای پرورش دام و به‌ویژه طیور، اشاره نمود. نکته مهم و قابل توجه در خروج از بحران، وجود برنامههای منسجم در زمینه‌های ذکرشده و تاکید بر اجرایی‌شدن این پیشنهادات، همگام با یکدیگر است. وجود ستاد واحدی در این زمینه، پیشرفت کار را دوچندان خواهد کرد.
)