تأثیر دو روش آبیاری قطره ای بر عملکرد دانه و اجزای آن در سورگوم دانه ای

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بیرجند، ایران

2 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بیرجند، ایران

چکیده

بمنظور تعیین مزیت‌های آبیاری قطره‌ای و T تیپ نسبت به روش آبیاری شیاری از نظر عملکرد ‌دانه و کارایی مصرف آب و تأثیر آن بر اجزاء عملکرد در سورگوم دانه‌ای، آزمایشـ ی در ایسـ تگاه تحقیقـ ات کشـ اورزی و منـ ابع طبیعـ ی بیرجنـ د به مدت دو سال اجـرا گردیـد . تیمارهـای مـورد بررسـی در آزمـایش شـامل : 1- آبیـاری قطـره‌ای، 2- آبیاری T تیپ و 3- آبیاری شیاری بود. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که روش‌های آبیاری از نظـر صـفات مورد مطالعه به استثناء وزن هزار‌دانه در سطح احتمال 1% تفاوت آماری معنی‌دار دارند. مقایسه میانگین صـفات نشان داد که صفات وزن دانه در خوشه، طول خوشه، عملکرد دانه با میـانگین 5089 کیلوگرم در هکتار و کارائی مصرف آب 660/0 کیلوگرم دانه بر متر مکعب آب مصرفی در روش T تیپ بـالاترین میـزان را در بـین روش‌ها داشـته و روش آبیاری شیاری در پایین ترین سطح با عملکرد دانه 3651 کیلوگرم در هکتار و کارایی مصـرف آب 355/0 کیلوگرم دانه بر متر مکعب آب مصرفی قرار دارد. علت کاهش عملکرد دانه و بهره وری آب در روش شیاری نسبت به قطره‌ای علیرغم مصرف آب بیشتر را میتوان به مواردی از جمله هدر رفت آب بصورت رواناب انتهایی، قرار نداشتن گیاه در وضعیت رطوبتی بهینه بدلیل طولانی‌تر بودن دور آبیاری، تفاوت در راندمان آبیاری شیاری (65%) و تیپ (90%) و در نتیجه تشکیل پیاز رطوبتی غیریکنواخت و نهایتا رشد و رقابت بیشتر علف‌های هرز در روش شیاری مربوط دانست. در مجموع نتایج طی دو سال آزمایش برتری سیستم‌های آبیاری T تیـپ و قطره‌ای را نسبت به روش شیاری نشان داد. با توجه به تلفات فراوان آب در روش‏های سنتی آبیاری، کاربرد روش‌های آبیاری تحت فشار از جمله روش آبیاری قطره‌ای نواری (تیپ) برای دستیابی به عملکرد دانه و بهره‌وری بالای آب در سورگوم دانه‌ای توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها