تأثیر پیش‌تیمار آبی بذر بر عملکرد علوفه ارقام ارزن باستان و مهران در شرایط زراعی استان همدان

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات علوم زراعی- باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

2 استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

گیاه ارزن از جمله گیاهان کم آب‌بری است که توسعه کشت آن به منظور تولید علوفه در کشور، در دستور کار برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد. با توجه به ریز بودن دانه ارزن و استقرار نسبتاً کم آن در مزرعه، اقدام به مقایسه تأثیر اعمال و عدم اعمال پیش‌تیمار آبی بذر ارقام باستان (ارزن دم‌روباهی) و مهران (ارزن مرواریدی) بر عملکرد، تراکم بوته و خصوصیات رویشی گیاه در مزارع زارعین شهرستان‌های نهاوند و فامنین در تابستان 1399به مدت سه ماه گردید. به منظور انجام پیش‌تیمار آبی، در روز پیش از کاشت، بذور به مدت شش ساعت در ظرف محتوی آب قرار گرفته و سپس در طول شب در معرض هوای آزاد قرار گرفتند تا رطوبت خود را از دست بدهند و سپس اقدام به کاشت گردید. نتایج نشان داد میانگین عملکرد علوفه تر رقم مهران (دو چین) و رقم باستان (یک چین) در شرایط پیش‌تیمار آبی به ترتیب 8.5 و 10.2 درصد بیشتر از شاهد و عملکرد علوفه خشک ارقام یاد شده در شرایط پیش‌تیمار آبی به ترتیب 13.5 و 10.2درصد بیشتر از شاهد بود. اعمال پیش‌تیمار آبی بذر سبب شد که میانگین تراکم بوته، ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد برگ و تعداد پنجه در رقم مهران به ترتیب 15.5، 5.7، 12.3، 26 و 15.7درصد و در رقم باستان به ترتیب 16.2، 13.3، 18.1، 9.8 و 5 درصد نسبت به شاهد افزایش نشان دهد که این امر افزایش عملکرد علوفه در شرایط پیش‌تیمار، را توجیه می‌کند. با توجه به نتایج حاصله، پیش‌تیمار آبی بذر ارزن به‌عنوان روشی ساده و کم هزینه جهت بهبود استقرار گیاهچه‌ها (افزایش تراکم بوته)، افزایش رشد و نمو گیاه و نهایتاً عملکرد علوفه بیشتر توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها